www.SKOROGOSZCZ.fora.pl

Skorogoszczyk

Skorogoszcz - rys historyczny

Najwcześniejsze etapy i formy osadnictwa ludzkiego w okolicach Skorogoszczy, podobnie jak na całym Śląsku, giną w pomroce dziejów.

W okolicach Skorogoszczy odkryto 5 stanowisk archeologicznych z okresu neolitycznego (kultury pucharów lejkowatych) i ślady osady pochodzącej z wczesnego średniowiecza.

Pierwsza wzmianka o Skorogoszczy, potwierdzona w źródłach pisanych, pochodzi z dokumentu wystawionego przez biskupa wrocławskiego Wawrzyńca w roku 1223.

Na mocy tego dokumentu nadało się kościołowi w Skorogoszczy (Scorgostov Most), z racji istniejącego tu szpitala, dziesięcinę z kolejno wymienionych okolicznych miejscowości: Niewodnik, Golczowic, Chróściny i Bogusławia. Najstarsze udokumentowane wzmianki o miejscowości są świadectwem wielu utrwalonych faktów z dziejów tej ziemi i jej mieszkańców.

Zarówno polscy, jak i niemieccy historycy zgodni są co do tego, że najstarsza udokumentowana nazwa Skorogoszczy jest nazwą słowiańską. Pierwotną nazwę miejscowości -Scorogostov Most- w czasach zasiedlenia tych okolic przez kolonistów niemieckich zaczęto przyswajać fonetycznie do języka niemieckieg. I tak kolejno: w 1223r. zapisano ją jako Scorogostov Most, w 1228r. występuje również jako Scorogostov Most, w 1234r. -Scorgostou-, w 1249r. -Storogostomnost-, a w innym dokumencie z tego samego roku jako Starogostomnost. W roku 1284 zapiski wymieniają Surogosth, a w 1300r. -Surgost-, a także Schurgast. W roku 1310 ponownie Surgost, w 1328r. - Surgasd. W roku 1376 zapisano nazwę Schargost, a także Schorkost. Ta ewolucja pierwotnej nazwy miejscowości miała charakter spontaniczny i dokonywała się bezpośredno przez samych mieszkańców tej ziemi.

Przyjmuje się, że ok. 1271 roku nadano Skorogoszczy status miejski. Skorogoszcz terytorialnie należała do Księstwa Opolskiego, w latach 1313-1460 znajdowała sie w granicach Księstwa Niemodlińskiego. Po tym okresie ponownie na terytorium Księstwa Opolskiego do 1532 roku. Po śmierci ostatniego księcia opolskiego okolice te stały się ziemiami zastawnymi austryjackich Habsburgów. Po zajęciu Śląska przez Prusy w 1742 roku, w Skorogoszczy podjęto budowę twierdzy pruskiej, która posiadała charakterystyczny i bardzo ciekawy system obronny. Nie wiadomo jednak z jakich przyczyn prace fortyfikacyjne przerwano w końcowym etapie budowy.

W XIII w. przez Skorogoszcz przebiegał jeden z najważniejszych szlaków handlowych z Kijowa do Niemiec, a w XVI w. Skorogoszcz odgrywała ważna rolę będąc początkowo komorą celną, a następnie miejscem tranzytowym towarów przewożonych z Ukrainy w głąb Europy.
W czasach świetności (pierwsza połowa XX w.) w Skorogoszczy funkcjonowały parafialny kościół katolicki i kościół ewangelicki, dwie szkoły dwuklasowe ewangelicka i katolicka, cechy rzemiosł (kowali, stolarzy, tkaczy, garbarzy, szewców, rzeźników i krawców). Skorogoszcz sprawowała funkcje lokalnego centrum handlowego, w którym 4 razy do roku odbywały się jarmarki.

Skorogoszcz była wielokrotnie niszczona wylewami Nysy Kłodzkiej i pożarami, największy znany nam pożar z 16 czerwca 1835 roku strawił 24 domy mieszkalne, 45 gospodarczych i kościół katolicki.
W czasie budowy linii kolejowej z Wrocławia do Opola w 1843 roku, mimo ogromnej szansy przeprowadzenia linii przez Skorogoszcz, miasteczko pozostało na uboczu jako ośrodek zaplecza rolniczego i drobnego rzemiosła.

W czasie zimowej ofensywy w 1945 r. miasteczko zostało zrujnowane (zniszczenia wojenne sięgały 50 % zabudowy) i w grudniu tego samego roku pozbawione statusu miejskiego. Trzeba przyznać, że po zawierusze wojennej i braku dbałości tutejszej władzy o Skorogoszcz, zachowało się tu niewiele zabytków. Znajduje się tu ( na miejscu wcześniejszego) neoromański kościół parafialny p.w. św. Jakuba Ap. z 1852 roku. W kościele i na plebani XVI wieczne rzeźby sś Barbary, Katarzyny, Jadwigi i patrona parafii św. Jakuba, wykonane z drewna lipowego. Wewnątrz w kościele wmurowane barokowe kamienne epitafium ks. Mohra (zm.1739r.) oraz sprzęt liturgiczny z XVIII w.
Na uwagę w tej miejscowości zasługuje zabytkowy układ zabudowy o charakterze wydłużonej ulicówki na osi wschód- zachód, przy której w części zachodniej prostokatny rynek oraz domy mieszkalne z poł. XIX w.
Ciekawym zabytkiem techniki jest wodociągowa wieża ciśnień z ok. 1910 roku, która jest doskonałym punktem widokowym na dolinę Nysy Kł. i okolicę.

Opracowanie na podstawie książki Dariusza Zięby "Skorogoszcz - zarys dziejów"

Jeżeli chcesz wiedzieć więcej na temat Skorogoszczy, przeczytaj wyżej wspomnianą książkę, polecam!

Zabytki wsi:

kościół parafialny p.w. św. Jakuba – XIX – nr rej. 1072/66 z 20.01.1966,

wyposażenie kościoła parafialnego p.w. św. Jakuba Apostoła – Ks.B.t.II – 507/70 z 18.11.1970; Ks.B.t.III – 625/75 z 23.01.1975,

cmentarz protestancki, obecnie rzymsko – katolicki wraz z brama i furtą – nr rej. 297/94 z 28.12.1994,

park – nr rej. 190/88 z 10.11.1988,

wodociągowa wieża ciśnień w kompleksie z budynkiem przepompowni, ul. Zamkowa 31 – 1910 – nr rej. 2391/99 z 19.07.1999,

mauzoleum na cmentarzu – mur. – 1871,

oficyna pałacowa – mur. – koniec XIX w. – ob. szkoła podstawowa,

oficyna pałacowa – mur – koniec XIX w.

obora w zespole pałacowym ul. Zamkowa 24 – mur. – 1890,

dom ul. Słowackiego nr 1 – mur. – 1900 – d. Szpital,

dom ul Opolska 7 – mur. – 1920,

dom ul Opolska 20 – mur. – 1910,

dom ul Opolska 21 – mur. – 1925,

dom ul Opolska 27 – mur. – 1890,

dom ul Opolska 29 – mur. – 1910,

dom ul Opolska 35 – mur. – 1920,

dom ul. ks. Popiełuszki – mur. – 1910,

dom pl. Wolności 10 – mur – ok. poł. XIX w.,

dom pl. Wolności 11 – mur – ok. poł. XIX w.,

dom pl. Wolności 12 – mur – XVIII/XIX w.,

dom pl. Wolności 13 – mur – I poł. XIX w.,

dom pl. Wolności 14 – mur – I poł. XIX w.,

dom – Kolonia nr 7 – mur. – 1920,

dom – Kolonia nr 19 – mur. – 1920,

ul. Cmentarna 4 – (ob. mleczarnia) mur. – 1920,

dom ul. Zamkowa 1 – mur. – 1928,

dom ul. Zamkowa 2 – mur. – 1930,

dom ul. Zamkowa 13 – mur. – 1930,

dom ul. Zamkowa 14 – mur. – 1930,

dom ul. Zamkowa 20 – mur. – 1900,

dom ul. Zamkowa 24 – mur. – 1890,

transformator ul. Opolska – 1920.

Herb Skorogoszczy

Flaga

Skorogoszcz w Wikipedii: [link widoczny dla zalogowanych]

Darek

Dziękuję za uczciwość przy powoływaniu się na moją książkę.
Jeśli mogę wnieść coś konstruktywnego to należałoby poprawić kolorystykę herbu Skorogoszczy. Herb, zgodnie z heraldyką, ma być na tarczy dwudzielnej: połowa górnośląskiego złotego (żółtego) orła na niebieskim tle i zielona gałązka dębu na żółtym tle. Wkradło się niepotrzebnie pomarańczowe tło. Pozdrawiam D.Z.

Skorogoszczyk

Witam serdecznie nowego użytkownika forum! Smile

- autora znakomitej książki o Skorogoszczy:)

Zmieniłem kolorystykę herbu zgodnie z Pana informacją.

Zapraszam do kolejnych wizyt na forum:)

Skorogoszczyk

Pocztówka wydana na zlecenie Domu Kultury w Lewinie Brzeskim (wydrukowana przez Agencję Reklamową Namysłów), w związku z jubileuszem 777 lat Skorogoszczy.

Fotografie (wykonali: Dariusz Zięba i Roman Piwko):
1. Kościół św. Jakuba Apostoła
2. Skorogoszcz na starej fotografii
3. Przydrożny krzyż
4. Panorama Skorogoszczy z wieży ciśnień
5. Stanina koni Romana Piwko

Skorogoszczyk

Nie każdy wie, że Skorogoszcz była kiedyś siedzibą gminy:)

Skorogoszczyk

Herb Skorogoszczy w 1925 wyglądał tak:

Ciekawostką, jeżeli chodzi o herb, może być znaczek:

Druga strona znaczka

A to dzisiejszy wygląd herbu Skorogoszczy

Skorogoszczyk

Filiżanka z namalowanym widokiem na Skorogoszcz

Pan Roman Przystajko przesłał zdjęcia filiżanki, która przedstawia widok Skorogoszczy sprzed 1871 r. (wtedy to wybudowano w Skorogoszczy nowy most przez Nysę Kłodzką, który posiadał dwa przęsła łukowe, wykonane ze stali, całość wspierała się na filarach z cegły). Pan Roman napisał także, że najprawdopodobniej jest to jedna filiżanka z całego kompletu, lub została zrobiona na konkretne zamówienie do obdarowywania ważnych osób ze Skorogoszczy. Są to niestety przypuszczenia, wiec każdego kto posiada więcej inforamcji na ten temat prosimy o kontakt na Forum lub e-mail: [link widoczny dla zalogowanych]

Zarówno zdjęcia jak i filiżanka należą do Pana Romana Przystajko Smile

Filiżanka przedstawia most przez Nysę Kłodzką, kościół katolicki św. Jakuba Apostoła, zabudowania Skorogoszczy, oraz wieżę kościoła ewangelickiego. Pod namalowanym obrazkiem znajduje się podpis w języku niemieckim "Die Kathol. Kirche in Schurgast" czyli katolicki kościół w Skorogoszczy.

Skorogoszczyk

O przedwojennej historii Skorogoszczy ze strony: [link widoczny dla zalogowanych]